آشنایی با تغذیه گیاهی, توصیه های فنی کشاورزی

نقش فسفر در گیاه

همه چیز در باره فسفر

نقش فسفر در گیاه

محصول مرتبط: کود مایع فسفر بالا P40

تاریخچه کشف فسفر

نام فسفر از واژه ی یونانی “phôs” به معنی نور و “phoros” به معنی حمل کننده مشتق شده است. یک ترکیب پایدار این عنصر وقتی که با اکسیژن ترکیب می شود نور را به دام می اندازد. در سال 1669 میلادی كيمياگر هامبورگي”هنينگ براند” در تلاش بود تا از مواد ارزانتر طلا بدست آورد. چون در آن زمان طلا بعنوان كاملترين فلز در نظر گرفته مي شد كيمياگران به آن “فلز اصيل” مي گفتند. او بر اين گمان بود كه مواد موجود در بدن آدمي زودتر ميتواند به طلا تبديل شود.بهمين دليل وي “ادرار انسان” را با”شن” در يك كوره حرارت داد و هنگامي كه وي معجون خود را از كوره در آورد و سرد شد اين معجون در تاريكي مي درخشيد.

“براند” طلا بدست نياورده بود اما يك ماده ي سفيد گونه ي موم مانند بوجود آمده بود که وي اين ماده را “فسفر” ناميد.

سالها تصور می‌شد که فسفر تنها به یک شکل بلوری (فسفر سفید) وجود دارد. اما در سال 1847، شروتر با حرارت دادن فسفر سفید تا 300 درجه سانتی‌گراد و به دور از هوا، فسفر قرمز را تهیه کرد. فسفر قرمز، به عکس فسفر سفید، نه سمی و نه قابل احتراق در مجاورت هوا بود. در سال 1934، پرسی بریجمن سومین شکل فسفر، موسوم به فسفر سیاه، را تهیه کرد. این آلوتروپی از حرارت دادن فسفر تحت فشار بالا به دست آمد.

فسفر در موجودات زنده، خاک و در صخره ها یافت می شود و اغلب تحت عنوان یک ترکیب شیمیایی به نام فسفات شناخته می شود. فسفری که از صخره ها استخراج می شود به سه دسته سفید، سیاه و قرمز تقسیم می شود.

همه چیز در باره فسفر

عنصر فسفر

 نقش فسفر در گیاه

جذب به اندازه فسفر در اوایل رشد گیاه اهمیتی بسیار دارد این اهمیت در اندامهای زایشی بیشتر نمایان می باشد. فسفر در تشکیل بذر نقش اساسی داشته و به مقدار زیاد در بذر و میوه یافت می شود. فسفر عامل زودرسی محصولات بویژه غلات می باشد. از جمله نقشهای مهم فسفر در گیاه فسفریل شدن می باشد. طی این واکنش عامل فسفات در یک واکنش انتقالی جابه جا می شود و بدین ترتیب قدرت واکنش دهندگی ترکیب دریافت کننده فسفات افزایش می یابد. در واقع فسفریل شدن باعث کاهش موانع انرژی فعال سازی گشته و در درون شبکه گیاهی به شرایطی که از نظر ترمودینامیکی نامساعد است، چیره می گردد. در نتیجه شمار واکنشهایی که از در نظامهای زنده امکان پذیر است افزایش می یابد.

 نقش های مهم فسفر در گیاهان

تشکیل و تقسیم سلولی ( تسریع تقسیم سلولی )

شرکت در ساختمان فسفولیپیدهای دیواره سلولهای گیاهی

شرکت در ساختمان فسفاتهای آلی که در فعل و انفعالات انرژی زایی و متابولیسمی دخالت دارند.

اثر بر روی تکامل یا رشد زایشی گیاهی فسفر برای تشکیل بذر ضروری است. و در اندامهای زایشی مقدار ان از اندامهای رویشی بیشتر است.

رشد و توسعه ریشه های فرعی را موجب می شود.

تاثیر در کیفیت محصول خصوصا علوفه سبزیجات و میوه جات

ازدیاد مقاومت گیاهان در مقابل بیماری های گیاه

تولید چربی و آلبومین

ازدیاد مقاومت ساقه غلات و جلوگیری از خوابیدن یا ورس ( بر عکس ازت)

تسریع در رسیدن گیاه یا کوتاه کردن دوره رشد خصوصا در غلات

افزایش جذب مولیبدن توسط گیاه

خنثی کردن اثرات نامطلوب زیادی ازت در گیاه

 چگونگی جذب و انتقال فسفر

 فسفر از طریق تارهای کشنده ریشه و پوست خارجی و نوک ریشه وارد گیاه می شود . جذب آن همچنین توسط قارچ های میکوریزی که در همکاری با ریشه ی بسیاری از محصولات کشاورزی رشد می کنند تسهیل می شود. فسفر به عنوان یون اورتو فسفات اولیه(¯H2po4) جذب می شود اما وقتیPH  خاک زیاد شود جذب آن به صورت اورتوفسفات ثانویه (¯ ¯Hpo4) افزایش می یابد.

فسفر به محض ورود به ریشه های گیاه ممکن است در ریشه ذخیره شود یا به قسمت های بالایی گیاه منتقل شود و از طریق فعالیت های شیمیایی مختلف به ساختارهای آلی مانند نوکلئیک اسید ها (DNA وRNA) ، فسفو لیپید ها ، فسفو پروتئین ها ، قندهای فسفاته ، آنزیم ها و ترکیبات فسفاته سرشار از انرژی مانند ادنوزین تری فسفات (ATP) ملحق شود .

فسفر در فرایند  روزانه گیاهان نقش حیاتی دارد که شامل انتقال انرژی می باشد . فسفات پر انرژی بخشی از ساختار شیمیایی ADP  وATP  می باشد که منبع ذخیره ای انرژی است و تعداد زیادی از واکنش های شیمیایی را به راه می اندازد.

 نقش در فتوسنتز

مهم ترین واکنش شیمیایی در طبیعت فتو سنتز است که انرژی نورانی را توسط کلروفیل به دام می اندازد تا دی اکسید کربن و آب را ترکیب کند و با انرژی ذخیره شده در ATP قند های ساده بسازد .  ATP سپس به عنوان یک منبع انرژی در دسترس بسیاری از واکنش های دیگر که در گیاه رخ می دهد و قند هایی که به عنوان واحدهای ساختمانی برای تولید سایر ساختار های سلولی و ترکیبات ذخیره ای به کارمی رود قرار می گیرد.

                                                  Chlorophyl + sunlight

Photosynthesis = carbon dioxide + water ———————-——> oxygen + carbohydrates                                                                    phosphate energy

  انتقال ژنتیکی

فسفر یکی از اجزاء اصلی ترکیباتی است که در واحد های ساختمانی ژن ها و کروموزوم ها به کار رفته است . بنابراین یکی از بخش های ضروری فرایند انتقال رمزهای ژنتیکی از یک نسل به نسل بعد محسوب می گردد و برای همه ی جنبه های رشد و نمو گیاه طرح و نقشه ای را فراهم می آورد . برای رشد سلول های جدید و برای انتقال رمز های ژنتیکی از یک سلول به سلول دیگر مقدار کافی از عنصر فسفر ضروری است.

در دانه ها و میوه ها مقدار زیادی از فسفر وجود دارد. فسفر هم چنین یکی از بخشهای سازنده فیتین ( یک شکل ذخیره ای اصلی فسفر در دانه) می باشد. تقریبا 50% از کل فسفر (به صورت فیتین) در دانه گیاهان دو لپه ای و 60 تا 70 % در دانه غلات ذخیره شده است. کمبود فسفر می تواند اندازه دانه, تعداد دانه و امکان زیستائی دانه را کاهش بدهد.

 انتقال مواد غذائی

سلول ها ی گیاهی می توانند مواد غذائی را در غلظتی بالا تر از مقدار حاضر در محلول خاک انباشته کنند و به ریشه اجازه دهند تا مواد غذائی را حتی در غلظتهای پایین از محلول خاک جذب کنند . حرکت ماده غذائی در گیاه به انتقال گسترده آن از طریق غشای سلول و به انرژی بستگی دارد. این انرژی از ATP و سایر ترکیبات فسفر دار فراهم می کند .

 کمبود فسفر

 مقدار کافی فسفر باعث عملکرد بالا ، رشد و نمو مناسب گیاه می شود. وقتی مقدار فسفر محدود شود بیشترین اثرش بر روی کاهش سطح برگی و تعداد برگها نمایان می شود . همچنین تاثیر آن روی رشد جوانه ها بیشتر از رشد ریشه است که منجر به کاهش نسبت وزن خشک جوانه به ریشه می شود. همچنین باعث کاهش توده ریشه و در نتیجه کاهش جذب آب و مواد غذائی نیز می گردد .

به طور کلی کمبود فسفر باعث کاهش سرعت پردازش و بهره وری از کربو هیدرات می شود در حالی که تولید کربوهیدرات از طریق فتوسنتز ادامه دارد . در نتیجه این فرایند ، افزایش تدریجی کربوهیدراتها و رنگ سبز تیره برگ ها ایجاد می شود . در بعضی گیاهان کمبود فسفر باعث رنگ بنفش می شود, مانند گوجه فرنگی . چون فسفر در گیاه به صورت سیال است وقتی که گیاه دارای کمبود فسفر است, برگهای پیرتر به برگهای مریستمی فعال انتقال می یابد و اثر این کمبود در بخش های پائینی گیاه (پیرتر) نمایان می شود.

کود مایع P40 و استوک و PK110 از جمله محصولات تولیدی شرکت ژیک شیمی کاو هستند که دارای فسفر بالا می باشند.

در صورت نیاز به مشاوره در زمینه تغذیه گیاهی یا خرید کود به صورت آنلاین از راههای زیر با کارشناسان ما تماس بگیرید.
https://t.me/ZhickChemie
https://t.me/grandex
و یا از راه ثبت نظر در زیر همین صفحه پیغام بگذارید.

نوشته های مرتبط

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *