اسیدیته خاک و محلولپاشی
در این نوشته به اختصار تاثیر اسیدیته (pH) بر خاک و جذب عناصر غذایی توسط ریشه همچنین تاثیر پی اچ (pH) بر کیفیت محلولپاشی سموم و کود های کشاورزی توضیح داده می شود.
تعریف اسیدیته
واژه Acid در فارسی به معنی ترشی، ترشایی و سوزندگی می باشد. همچنین در دانش کیمیاگری به آن جوهر نیز می گویند.
اصلاحات اسیدیته و قلیاییت دو ویژگی شیمیایی است که توسط شاخصی به نام pH (پ هاش یا پی اچ) سنجیده می شوند. بر اساس تعریف اسیدها ترکیباتی هستند که یون هیدروژن (و یا پروتون) آزاد نموده و pH محیط را کاهش می دهند. در حالی که باز یا قلیا ماده ای است که می تواند یون هیدروژن (یا پروتون) را جذب نموده و موجب افزایش pH محیط گردد. شیمیدان ها محدوده ای از صفر تا چهارده را برای pH تعریف نموده اند که از صفر تا ۹/۶را محدوده pH اسیدی، از ۱/۷ تا 14 را محدوده pH قلیایی و pH هفت را pH خنثی (نه اسیدی و نه قلیایی) گویند. بر این اساس با افزودن یک ترکیب اسیدی به محلول، از pH محیط کاسته گردیده و اسیدی تر می شود. در حالی که با افزودن یک ترکیب قلیایی، pH محیط افزایش یافته و قلیایی تر خواهد گردید.
پی اچ (pH) و تاثير ان در خاك و اب كشاورزي
آب خالصی را طبیعی میگویند که در دمای 25 درجه سانتیگراد پی اچ آن ۷ باشد. از آنجا که فعل و انفعالات شیمیایی در بازههای مختلف pH نتایج متفاوتی ممکن است به دست بدهد برای همین اندازهگیری پی اچ در کشاورزی مهم است. در واقع پی اچ خاک قابلیت دسترسی به عناصر غذایی را در خاک تعیین میکند. پی اچ مناسب برای اغلب گیاهان زراعی بین 6 تا ۷ است. محیط و شرایط آب و هوایی. کیفیت آب. کیفیت خاک و ترکیبات آن و کودهای شیمیایی همه و همه روی پی اچ خاک موثرند میتوانند باعث عدم موفقیت یا بهبود موفقیت یک گیاه در آن منطقه باشند. تجزیه مواد آلی و بارندگی و اب نا مناسب كودهاي شيميايي موجب کاهش و يا افزايش پی اچ خاک میشود. مثلا در مناطق خیلی مرطوب و بارانی به علت شسته شدن کاتیونهای بازی، خاک حالت اسیدی پیدا میکند و برعکس در نواحی گرم و خشک خاکها اغلب قلیایی هستند. رشد و توسعه ریشه معمولا در خاکهای اسیدی کمتر است. قارچها بیشتر در خاک اسیدی و باکتریها بیشتر در خاک قلیایی رشد میکنند.
از نشانه هاي ظاهري pH نامناسب زمين هاي زراعي مي توان به سفت شدن سطح خاك و سطح نا همگن ظاهر خاك اشاره كرد كه خود به تنهايي باعث جذب كمتر اب به سطح ريشه و جلو گيري از جذب كود و ديگر مواد الي به ريشه گياه است و موجبات خسارت به محصول كشاورزي مي گردد.
روشهاي سنتي تنظيم pH: برای اسیدی کردن خاک به آن گوگرد اضافه میکنند، سولفات آهن، سولفات آلومنیوم، نیترات آمونیوم و سولفات آمونیوم هم در کاهش پی اچ موثرند. از محصول فیزر pHizer تولیدی شرکت ژیک شیمی کاو می توان برای کاهش اسدیته خاک استفاده نمود.
برای قلیایی کردن خاک به آن آهک اضافه میکنند.
اسیدتیه مناسب برای محلول پاشي
آبهای دارای اسیدیته بالا باعث کاهش کارایی کودها و سموم می شوند که برای تاثیر خوب نیاز به محیط اسیدی دارند. آبی که از اغلب چاههای کشاورزی كشور بیرون می آید قلیایی بوده و پی اچ آن بالاست.
بررسی ها نشان داده اند که pH بالای آبی که بمنظور محلول پاشی و پر کردن تانکرهای سم پاش استفاده میشود، متأسفانه موجب شکسته شدن فرمولاسیون سموم و کودهای مورد استفاده و کاهش تاثیر آنها بر روی آفت میشود.
در pH های بالاتر از 7 (آب های قلیایی) تاثیر بسیاری از سموم ارگانوفسفات و کربامیدی روی آفت کاهش پیدا میکند.
کاهش یافتن اثر سموم در نتیجه pH بالای آب را اصطلاحاً هیدرولیز شدن یا شکسته شدن آلکالینی(Alkaline Hydrolysis) مینامند.
واکنش هیدرولیز شدن بستگی به چند فاکتور اساسی از جمله میزان حساسیت سم و کود مورد نظر نسبت به آب دارای pH بالا، مدت زمانی که سم و کود با آب تماس دارد (بهتر است سم و کود اضافه شده به آب سریعاً استفاده شود)، درجه حرارت محلول و درجه پ هاش خود سم و کود دارد.
نکته جالب اینجاست که به ازای هر 1 درجه افزایش pH آب، میزان شکسته شدن سم و کود 10 برابر افزایش پیدا میکند.
در بسیاری از نواحی دنیا که کشاورزی پیشرفته و مکانیزه دارند کشاورزان قبل از محلولپاشی, تانکر حاوی محلول را توسط دستگاهی بنام pH متر كنترل می کنند تا از میزان تأثیر سم یا کود اطمینان حاصل نمایند.
متأسفانه ماکزیمم pH آب كشاورزی در تابستان، درست در فصل اوج نیاز به محلولپاشی رخ میدهد.
مطالعات نشان داده اند بهترین pH برای آب سم پاشی بین 4 تا 7 است.
این محدوده pH آب در بسیاری از نواحی كشور وجود ندارد و بهترین راه حل، آن است که قبل از اضافه نمودن سم یا کود به تانکرpH آب داخل تانکر توسط pH متر کنترل شود و در صورت وجود pH بالا، با استفاده از بافرهای مخصوص، مانند محصول فیزر شرکت ژیک شیمی کاو اسیدیته آب محلول پاشی را به زیر 7 کاهش داده و پس از آن سم یا کود را به آب اضافه کرده و محلولپاشی را انجام شود.
مقاله خیلی خوبی بود و کلی کمک کرد به من. خواستین محصول بخرین برای اندازه گیری پی اچ فقط و فقط هانا بخرین فوق العاده است. یکم گرونتره اما ارزش داره. فیلم آموزشی برای کار کردن با دستگاه هم تو اپارات پره. مرسی